Phú Yên – Phần 2: Ngược Bắc

Các điểm du lịch ở Phú Yên thường cách thành phố khá xa. Mình có 6 ngày để lang thang, nên xác định trước là sẽ không chạy sô làm gì cho mệt, mỗi ngày đi vừa sức mình. Ngày thứ nhất đã lang thang trong thành phố nên ngày thứ hai, mình quyết định chạy tuyến phía Bắc. Phía Bắc Tuy Hòa là nhà thờ Mằng Lăng, Gành Đá Đĩa, hải đăng Gành Đèn, đầm Ô Loan… và đi xa hơn nữa là thị xã Sông Cầu, một thị xã nhỏ bên bờ vịnh Xuân Đài.

Nhà thờ Mằng Lăng cách Tuy Hòa chừng 25km đi theo QL1. Tên nhà thờ như vậy vì nơi đây xưa kia đã từng có một rừng mằng lăng rộng lớn (loại cây có lá hình bầu dục, hoa mọc chùm màu tím hồng, có họ với cây bằng lăng). Đây cũng là nơi thờ Anrê Phú Yên – 1 trong 91 người được  Linh mục Alexandre de Rhodes rửa tội và sau này trở thành thầy giảng trong Giáo đoàn. Trong thời kỳ các chúa Nguyễn chủ trương diệt đạo, bài trừ Công giáo, Anrê Phú Yên bị bắt và bị buộc phải cải đạo, nhưng ông quyết không bỏ đạo, sẵn sàng đem mạng sống của mình ra để thể hiện sự trung thành với chúa Kitô. Năm 1644, khi mới 19 tuổi, ông bị kết án giải đi khắp phố phường rồi bị giết bằng cách đâm giáo vào sườn, chém đầu thị chúng. Năm 2000, Giáo hoàng Công giáo đã ban chân phước – tương đương với việc phong cho ông danh hiệu Á Thánh.

Từ nhà thờ Mằng Lăng đi ra sẽ có biển chỉ dẫn đường sang Gành Đá Đĩa, chỉ phải đi thêm chừng 10km là tới. Gành Đá Đĩa là sản phẩm của nham thạch núi lửa chảy ra đến biển, gặp nước nên bị giảm nhiệt đột ngột, đông cứng, co lại và nứt ra theo hình trụ lục lăng.

Trước đây mình nghe loáng thoáng trên một số báo là Gành Đá Đĩa là hiện tượng độc nhị vô nhất trên thế giới, chỉ có một cái nữa giống thế ở Iceland, nhưng hóa ra cóc phải. Tất nhiên, số lượng thắng cảnh kiểu này không nhiều, nhưng hiện tượng hình thành cột đá bazan lục lăng do nham thạch gặp nước cũng không phải là hiếm. Ở Iceland, thác Svartifoss (Thác Đen) cũng có các cột đá bazan rất đẹp được xếp từ trên xuống và từ dưới lên ngay trên mặt thác, rất thú vị

Ngoài ra, một vài dạng thức khác có thể kể đến như núi Devil’s Tower ở bang Wyoming, vách đá Sheepeaters ở công viên quốc gia Yellowstone – Mỹ, hang Fingal trên đảo Staffa – Scotland… Mỗi nơi có một vẻ đẹp riêng và sự quyến rũ của những cột đá bazan là không thể cưỡng lại.

Cách chừng 300m trên đường vào Gành Đá Đĩa có một đường nhỏ rẽ xuống, đi sâu vào tiếp sẽ gặp hải đăng Gành Đèn. Không hoành tráng trên cao như hải đăng Đại Lãnh, hải đăng Gành Đèn nằm trên một gành đá lô nhô, bên dưới là biển xanh, trong vắt.

Từ Gành Đá Đĩa đi ngược ra rồi tiếp tục đi về phía bắc thêm khoảng 30km là qua cầu gỗ Tuy An, đầm Ô Loan, vịnh Xuân Đài rồi đến thị xã Sông Cầu.

Thị xã Sông Cầu là một thị xã nhỏ bên bờ vịnh Xuân Đài. Vịnh đẹp, có cả bãi tắm nhưng thú thật là mình thấy hơi khó tắm, vì trên vịnh toàn tàu cá, không phù hợp cho tắm biển lắm. Đi một vòng thị xã, mình phát hiện ra một mô hình tương đối giống nước ngoài: trạm dừng nghỉ A-stop với quần thể trạm xăng, nhà hàng, quán cafe, cửa hàng tiện ích. Nhà hàng ở ngay sát biển, cảnh quan chả khác gì resort, mình vào uống một cốc chanh tươi và một cốc trà sâm dứa, tổng cộng hết 25 nghìn mà gió thổi mát rười rượi.

Nếu đi thẳng QL 1 đến ngã ba Chí Thạnh rồi thay vì đi thẳng, ta rẽ trái và đi thêm khoảng 15km là sẽ lên cao nguyên Vân Hòa, nơi có địa đạo gò Thì Thùng. Đây không phải là điểm đến quan trọng nên đến ngày thứ 5 mình mới đi, tuy nhiên cũng nằm trong tuyến phía Bắc nên mình đưa luôn vào đây. Đường đi cụ thể sẽ được mô tả rõ trong phần về các điểm du lịch ở Phú Yên.

Địa đạo gò Thì Thùng được đánh giá là 1 trong 3 địa đạo lớn nhất Việt Nam, bên cạnh địa đạo Củ Chi và địa đạo Vịnh Mốc. Đây là điểm du lịch mới được khôi phục và đưa vào khai thác từ năm 2013, tuy nhiên khi mình đến thì cảnh quan còn khá hoang vắng, đường đang làm dở, khu di tích không có người trông coi, hướng dẫn, hệ thống địa đạo mới được phục hồi một đoạn ngắn chừng vài trăm mét, chưa thể hiện được tầm cỡ ngày xưa.

Đoạn về, mình rẽ vào đường phía trong đầm Ô Loan để ăn hải sản ngay trên mặt đầm chứ không chạy QL1 như lúc đi nữa. Đầm Ô Loan nổi tiếng với hàu tươi, sò huyết và nhiều loại hải sản tươi khác. Được giới thiệu quán Thúy Kiều và quán Tuấn, nhưng thấy quán Tuấn đông khách nhất khu và nhiều ô tô biển Phú Yên ghé vào nên mình quyết định rẽ vào Tuấn.

Bữa trưa mình ăn 4 lạng tôm hùm mini, nửa cân ốc hương, 1,5 cân hàu, nửa cân mực tươi xào, và nửa cân sò huyết nướng, tổng cộng hết hơn 900k. Giá này không rẻ nhưng cũng không đắt.